Midden in Bunde in Zuid-Limburg ligt de voormalige Sint Agneskerk, beter bekend onder de bijnaam 'De Auw Kèrk'. Van oudsher kwam het hele dorp hier samen om het katholieke geloof te belijden. Aan de hele dorpsopbouw is nog te zien dat de kerk het middelpunt vormt van Bunde. Het was dan ook de parochiekerk, oftewel de belangrijkste kerk van de lokale gemeente. Oorspronkelijk lag er om de kerk een begraafplaats die later getransformeerd is tot tuin.
Toen de kerk niet groot genoeg meer was om alle parochianen te herbergen werd verderop een nieuwe parochiekerk gebouwd. Hiermee verviel de functie en heeft de kerk daarna meerdere functies gehad waaronder de laatste drie decennia die van zalencentrum.
De klantvraag
Het rijksmonument was eigendom van de gemeente Meerssen en werd verhuurd aan een particuliere exploitant die de kerk in gebruik had als zalencentrum. Toen de uitbater van het zalencentrum de huur opzegde, heeft de gemeente het leegstaande gebouw in de verkoop gedaan om een duurzame herbestemming mogelijk te maken. De gemeente Meerssen besloot in principe medewerking te willen verlenen aan een bestemmingswijziging voor: wonen, kantoor- of praktijkruimte of een verblijf voor recreatieve bestemming. Aan ons de vraag om het verkoopproces te begeleiden en een nieuwe bestemming te vinden.
Onze aanpak
Allereerst hebben we in opdracht van de gemeente een bouwhistorisch onderzoek uitgevoerd. Het onderzoek bood inzicht in de bouwgeschiedenis en de monumentale waarden. Deze beschrijvende waardestelling met onderliggende tekeningen vormde tevens het toetsingskader voor en bood handvatten om toekomstige initiatieven te beoordelen.
Na publicatie en promotie van De Auw Kèrk konden particulieren, ontwikkelaars of ondernemers zich aanmelden. De animo was groot en veel bezichtigingen werden ingepland.
Vervolgens konden binnen een gestelde termijn herbestemmingsplannen ingediend worden en biedingen gedaan worden. Deze initiatieven hebben wij getoetst aan de haalbaarheidscriteria. Vervolgens hebben wij een kleine selectie van potentiële kandidaten gemaakt en met advies voorgedragen aan het college van B&W. De uiteindelijke beslissing is gemaakt door het college van B&W die Tenzin Vastgoed de koop gunde.
Onze visie
Omdat het een rijksmonument betreft, is het belangrijk dat dit beeldbepalende gebouw in Bunde met zorg wordt getransformeerd. Dat betekent dat cultuurhistorische waarden gerespecteerd moeten worden en dat bij de verbouwing beeldbepalende kwaliteiten in en om het voormalige kerkgebouw zoveel mogelijk behouden dienen te blijven. Op die manier blijft de nieuwe functie ook in de toekomst een verwijzing vormen naar de historie van Bunde.
Strategie
Voordat de beoogde woningbouw in de kerk kan plaatsvinden heeft de gemeenteraad de bestemming 'maatschappelijk' gewijzigd in 'wonen'. Vervolgens zal Tenzin Vastgoed BV haar plannen uitvoeren en acht zelfstandige (grondgebonden) woningen met privé tuinen en met verschillende afmetingen gaan bouwen. Ook een mix tussen wonen en werken op de begane grond zal tot de mogelijkheden gaan behoren.
De gemeente Meerssen is tevreden met het eindresultaat en blij dat op deze manier bijgedragen kan worden aan de behoefte van meer woningen binnen de gemeente.
Historisch kader
De Auw Kèrk in Bunde heet officieel de oude Sint Agneskerk, gewijd aan de heilige Agnes. In 1145 zou er al een kapel hebben gestaan op de huidige plek van de kerk. Deze kapel was toegewijd aan H. Martinus en was eigendom van de proosdij van Meerssen. Dit werd later een zelfstandige parochie met een laatmiddeleeuwse kerk. Deze kerk werd na 1714 vergroot en bevat sindsdien een schip en een toren, deze toren brandde in 1822 af door een blikseminslag.
In 1842-1843 werd het koor vernieuwd naar het ontwerp van Jean Dumoulin. Tevens werden een apsis en een sacristie gebouwd. In 1904-1905 werd de kerk in westwaartse richting uitgebreid naar ontwerp van Nic. Ramakers en N. Bingen en kreeg het een dubbeltorenfront met rijke Neobarokke- en Neorenaissance details. Daarbij werd de gelede fronttoren met naaldspits vervangen en werden er twee traveeën aan de westzijde en een sacristie toegevoegd. In 1925 werd er met twee zijkapellen uitgebreid.
De kerk werd in groten getale bezocht tot 1960. Wegens de groei van het inwonertal van Bunde werd er namelijk besloten om een nieuwe kerk te bouwen, ‘‘de nieuwe Sint Agneskerk’’, 400 meter verderop. Door het kerkbestuur werd gezocht naar een oplossing voor het behoud van deze ‘oude kerk’. De bouwkundige staat van de torens was slecht. De gemeente Meerssen kocht de kerk in 1988 en liet het rijksmonument restaureren en herbestemmen naar sociëteit- en expositieruimte.
Uw monument ook herbestemmen of verduurzamen?
Staat uw monument (deels) leeg? Krijgt u de onderhoudskosten ook maar amper gedekt? Bent u benieuwd of u meer inkomsten uit uw monument kunt halen? Tot en met 30 november aanstaande kunnen we voor u subsidie voor een herbestemmingsonderzoek aanvragen. Wees er dus snel bij!
Bent u benieuwd naar de mogelijkheden? Doe hieronder de gratis check of u voor subsidie in aanmerking komt of neem direct contact op met ons kantoor.
