Heeft u een monument en wilt u de bouwhistorische waarde van dit gebouw vaststellen? Een onderzoek kan u hierbij helpen. Een bouwhistoricus adviseert u over welke delen van uw monument behouden moeten blijven, opdat u het gebouw toch kunt restaureren of verbouwen. Deze blog zal dieper ingaan op wat bouwhistorisch onderzoek is, hoe het er uitziet en waarom het belangrijk is om dit te laten uitvoeren.
Wat is bouwhistorisch onderzoek?
Bouwhistorisch onderzoek is een vorm van onderzoek waarbij de geschiedenis van een gebouw of ander bouwwerk wordt onderzocht en gedocumenteerd. Dit onderzoek richt zich op het bestuderen van de bouwgeschiedenis, de constructie, de materialen en de details van het gebouw. Het doel van bouwhistorisch onderzoek is om inzicht te krijgen in de historische context van het monument en om informatie te verzamelen voor restauratie-, renovatie- of herbestemmingsprojecten.
Waarom bouwhistorisch onderzoek laten uitvoeren?
Bouwhistorisch onderzoek brengt de historische waarde van een monument goed in beeld en biedt dus een prima basis om rekening mee te houden tijdens het maken van restauratie-, verbouwings- of herbestemmingsplannen. Bovendien komt uit het onderzoek naar voren hoe de structuur en constructie van een monument erbij staat, waarmee u vervelende verrassingen tijdens de bouwactiviteiten voorkomt. De gemeente kan het bovendien ook verplichten bij de aanvraag van een omgevingsvergunning, die u nodig heeft om wijzigingen aan uw monument aan te brengen. Lees in dit artikel meer over het belang van de omgevingsvergunning.
Leidraad voor beoordeling
In steeds meer gemeentes is bouwhistorisch onderzoek een verplicht onderdeel voor de aanvraag van een omgevingsvergunning. De gemeente gebruikt namelijk het onderzoek als leidraad om uw ingediende plannen te beoordelen. Zonder het onderzoek is de kans dus groter dat ze de aanvraag voor de vergunning afwijzen. Voor een verdere behandeling van uw aanvraag moet u alsnog het bouwhistorisch onderzoek laten uitvoeren, waardoor u tegen grote vertraging in uw plannen aankijkt.
Wanneer een bouwhistorisch onderzoek laten verrichten?
Het is raadzaam om bij wijzigingen aan het monument, waarbij u vergunningsplichtig bent, tevens een bouwhistorisch onderzoek te laten verrichten. Hoe eerder u dit laat doen, hoe beter u in uw plannen kunt inspelen op de historische waarden van uw monument. Dit leidt weer tot een snellere goedkeuring van uw vergunningaanvraag. Wanneer u een wijziging wilt aanbrengen aan een pand dat geen monument is of waarvoor geen vergunning nodig is, dan is zo'n onderzoek niet verplicht.
Vormen van het onderzoek
Er zijn meerdere vormen van bouwhistorisch onderzoek: de verkenning, de opname en de ontleding. In veel gevallen wilt u niet te veel onderzoeken, omdat dit in de papieren kan lopen. Daarom zullen velen zich beperken tot de bouwhistorische verkenning. Bij Klement Rentmeesters bent u er echter van verzekerd dat wij voor u een goede inschatting maken van welke onderzoeksdiepgang gewenst is. Lees hier meer over wat wij voor u op dit gebied kunnen betekenen.
Bouwhistorische inventarisatie
De bouwhistorische inventarisatie focust zich op een groter gebied of verzameling van monumentale panden om hier de aanwezige cultuurhistorische waarden in kaart te brengen. Dit wordt weergegeven in de zogenaamde bouwhistorische waardenkaart.
Bouwhistorische verkenning
Tijdens deze fase zal de bouwhistoricus de bouw- en gebruiksgeschiedenis van een object of complex onderzoeken en de nog aanwezige elementen uit verschillende bouwfasen in kaart brengen. Op basis van deze gegevens zal een beoordeling van de historische waarde worden gemaakt.
Bouwhistorische ontleding
Bij dit grondige onderzoek maken we een gedetailleerde documentatie van het monumentale pand. Om dit te bereiken worden later aangebrachte wijzigingen aan het interieur van het pand verwijderd, zodat de vroegste bouwfase onderzocht kunnen worden. Tijdens deze fase zullen we ook een waardestelling maken.
Specialistisch bouwhistorisch onderzoek voorbeeld
Het is afhankelijk van welk object onderzocht wordt of er nog verder specialistisch bouwhistorisch onderzoek vereist is. Voorbeelden van dergelijk onderzoek zijn:
- Onderzoek naar landschap
- Onderzoek naar bomen, waarbij gekeken wordt naar de datering op basis van de jaarringen in het hout.
- Tuinhistorisch onderzoek
- Materiaal technisch onderzoek
- Onderzoek naar de verflagen
- Onderzoek naar historische interieurs
Richtlijnen Bouwhistorisch Onderzoek
Een bouwhistorische rapportage wordt ingediend bij de gemeente, die toetst of het volgens de Richtlijnen Bouwhistorisch Onderzoek is verricht. Tevens gaat de gemeente de volledigheid van het onderzoek na. Deze richtlijnen zijn opgesteld door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in samenwerking met allerlei andere organisaties. Hierin staan de eisen waaraan het onderzoek moet voldoen.
De kosten
Over het algemeen betaalt de aanvrager voor een omgevingsvergunning de kosten van het onderzoek. In sommige gemeenten is het mogelijk een subsidie aan te vragen voor de gesubsidieerde onderzoekskosten, waarbij u een deel van de kosten vergoed krijgt. Wat een onderzoek u zal kosten, is van verschillende factoren afhankelijk. Het onderzoek is altijd maatwerk. Gemiddeld zal een bouwhistorisch onderzoek tussen de €1800 en €3800 kosten.
