Madelien Kindt, rentmeester bij Klement Rentmeesters, vertelt:
Op uitnodiging van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties (BZK) mocht ik van 31 mei t/m 2 juni mee Op pad met Vitruvius; een wandeling in het kader van Programma Mooi Nederland dat medio 2022 is gestart om te sturen op ruimtelijke kwaliteit bij de inrichting van ons land. Samen met een delegatie beslissers, beleidsmakers en uitvoerders werd tijdens deze driedaagse wandeling kennis samengebracht. Ik was samen met Dirk Brantjes (Arcadis) en Sander van Venetië (adviseur omgevingskwaliteit) onderdeel van de jongerendelegatie Het was een zoektocht naar oplossingen, nieuwe inzichten, inspiratie en kennis en er werd geprobeerd een definitie te vinden van Ruimtelijke Kwaliteit. Want wat betekent dat nu?
Natuur en Landbouw
Op initiatief van Hanna Lara Palsdottir van BZK zijn we samen op pad gegaan en bezochten we negen locaties. Op basis van zeven vergezichten: vertragen, verbinden, verbeelden, verwonderen, vertellen, vertalen en verwaarden was dit een uiterst afwisselend programma. Woensdag stond in het teken van Natuur en Landbouw en startten we in Wijhe. We bezochten Stichting de Noordmanshoek, die met een Energietuin en landgoed van de toekomst op zoek was naar nieuwe economische dragers en in samenwerking met de gemeente draagvlak wil vinden voor een nieuwe vorm van woningbouw. Hierna bezochten we de duurzame woonwijken in Olst Olstergaard en Ecodorp Aardehuis, waar bio-based gebouwd is en met eigen ogen kon worden ervaren hoe de keten van boer tot woning gesloten werd. ‘S avonds verbleven we bij Koe in de Kost in Heeten, waar het familiebedrijf van boer Frans en boerin Truus naast hun prachtige melkveebedrijf, duurzame Grondulows op het erf hebben ontwikkeld voor vakantieverblijf.
Leefbare steden en regio's
Donderdag stond in het teken van Leefbare Steden en regio’s waar we met Hugo de Jonge het Stationsgebied en Nieuwe Veemarkt in Zwolle bezochten. Hierna zijn we naar de complexe gebiedsontwikkeling Het Kraanbolwerk gaan lopen. Heel bijzonder om te zien hoe Zwolle watergestuurd bouwt en ontwikkelt. In de avond mochten we allen tot rust komen op het nieuwe Landgoed Roggebotstaete in Dronten. Ook hier wordt geëxperimenteerd met nieuwe vormen van landbouw en natuurontwikkeling en recreatie en verblijf als economische drag.
Netwerken voor Energie en Circulaire Economie
Vrijdag stond in het teken van Netwerken voor Energie en Circulaire Economie. Want hoe circulair zijn zonneparken en windmolens nu in de verre toekomst, als we kijken naar capaciteit van het net en de hernieuwbaarheid van grondstoffen. In Flevoland bezochten we batterijopslag GIGA Buffalo die helpt om pieken en dalen in vraag en aanbod van energie op te vangen. Tevens kregen we uitleg op de Boerderij van de Toekomst over de transities in de landbouw. Het is een zoektocht naar een nieuwe manier van boeren die zowel maatschappelijk gedragen wordt als economisch aantrekkelijk is. We sloten de driedaagse wandeling af met een bezoek aan de Marker Wadden waar met slib en zand natuurontwikkeling met recreatie mogelijk wordt gemaakt.
Schoonheid, functionaliteit en toekomstbestendigheid
Het was een bijzondere reis, waar goed duidelijk werd dat Ruimtelijke Kwaliteit afhankelijk is van een juiste balans tussen schoonheid, functionaliteit en toekomstbestendigheid. Met bijzonder kundige figuren als Louise Vet, Joost Tennekes en Pallas Achterberg vonden we het belang van een evenwicht en herkenning in belevingswaarde, gebruikswaarde en toekomstwaarde die evident is voor onze keuzes die we moeten maken voor onze fysieke leefomgeving.
Persoonlijk merk ik dat ik door mijn opleiding Bos- en Natuurbeheer en mijn korte werkervaring een goede basis heb gekregen om mee te praten over diverse vraagstukken. Tegelijkertijd ben ik mij erg bewust van het selecte gezelschap waar ik me in bevond. Eveneens van de kennis die nog ontbreekt en aannames en vooroordelen die er heersen, met name als het aankomt op natuur en landbouw. Soortenherkenning van flora en fauna, kennis van ketens en stadia in landschappen behoren niet meer tot onze basale kennis. Kennis die buiten te vinden is en niet achter het bureau. Zonde, want het sectoraal benaderen van deze gebieden werkt niet alleen in fysieke zin, maar ook in mentale zin polarisatie in de hand en kan in mijn ogen alleen kenteren als we blijven praten, luisteren en doorvragen.
Doorgeven aan volgende generaties
Als rentmeester ben ik me als geen ander bewust van de meervoudige opgaven die er liggen in het landelijk gebied zoals natuur, voedsel, klimaat, stikstof, energie, en woningbouw. Ruimtelijke kwaliteit is hierbij evident, maar kan in alle urgentie nog wel eens vergeten worden. Op landgoederen worden al eeuwenlang functies met oog voor de volgende generaties met elkaar verbonden: economie, ecologie en erfgoed. Dit is exact wat Nederland nu nodig heeft. Ik vroeg minister Hugo de Jonge naar zijn oog op goed rentmeesterschap. Hij bevestigde dat de huidige vraagstukken hierom vragen en wij als mens onze omgeving ‘te leen’ hebben en hiervoor moeten zorgen. Op deze manier kunnen we onze leefomgeving doorgeven aan de volgende generaties.
De wandeling heeft volgens Manager MooiNL en MT-lid Directie RO Gido Ten Dolle bijgedragen aan nieuwe inzichten en concrete input voor de nieuwe Nota Ruimte, die medio 2024 zal verschijnen. In die Nota herneemt het Rijk de regie op de ruimtelijke ordening en schetst kaders waarin we in ons land de schaarse ruimte die we hebben willen verdelen en van kwaliteit willen voorzien.
Ik ben mijn beroepsvereniging NVR, Ministerie van BZK, Frisse Blikken en mijn geweldige collega’s van Klement Rentmeesters dankbaar dat ik de kans heb gekregen hierbij aanwezig te zijn om zo mijn perspectief te mogen geven!
