Het verduurzamen van erfgoed vraagt een specifieke expertise en een zorgvuldige aanpak. Voor onderzoek naar verduurzaming, plan- en procesbegeleiding en de uitvoering van maatregelen voor verduurzaming bestaan diverse subsidiemogelijkheden.
Subsidies voor verduurzamingsonderzoek
Voor het uitvoeren van een verduurzamingsonderzoek aan uw monument zijn diverse subsidies en vergoedingen te krijgen. De subsidie voor verduurzaming van een monument is afhankelijk van het niveau van onderzoek en is per beschikbare regeling verschillend. Kijk voor meer informatie over de niveaus op de pagina verduurzaming of laat u bijpraten door onze verduurzamingsadviseurs.
Subsidie voor herbestemming
Maatregelen voor verduurzaming zijn vaak aanleiding om gelijktijdig na te denken over de herbestemming van uw monument. Hoe ga ik het monument anders gebruiken? En hoe kan ik leegstand verder voorkomen? Welke functies zijn mogelijk? Over herbestemming en de mogelijkheden voor subsidie leest u meer op de pagina herbestemming.
Wat zijn manieren voor het verduurzamen van een monument?
Voordat we verder ingaan op mogelijkheden voor de subsidie voor het verduurzamen van een monument, is het goed om te kijken wat er überhaupt mogelijk is op het gebied van verduurzaming van een monumentaal pand. Uiteraard is niet alles zomaar mogelijk met subsidie, maar het is wel goed om te weten wat er allemaal mogelijk is. Dit zijn een aantal opties:
- Isolatie: het aanbrengen van isolatie kan de energie-efficiëntie van een monument aanzienlijk verbeteren. Denk hierbij aan het plaatsen van isolerend glas, het isoleren van daken, muren en vloeren. Dit kan met behulp van natuurlijke of duurzame materialen die passen bij het karakter van het gebouw.
- Optimaliseren van verwarming en koeling: vervang oudere verwarmings- en koelsystemen door energie-efficiënte systemen. Infraroodverwarming of warmtepompen kunnen een goede optie zijn voor monumentale gebouwen, omdat ze vaak minder ingrijpend zijn. Kies daarnaast voor goede zonwering. Dit is zowel voor de zomer als de winter een efficiënte toevoeging.
- Duurzame energieopwekking: plaats, waar mogelijk, zonnepanelen op minder zichtbare delen van het dak of gebruik zonne-collectoren voor warm water. Als zonnepanelen niet mogelijk zijn vanwege esthetische of historische overwegingen, kan ook worden overwogen om groene energie in te kopen.
- Waterbeheer: het hergebruik van regenwater voor toiletspoeling of het aanleggen van groene daken kan bijdragen aan een beter waterbeheer. Tegelijkertijd kan dit het microklimaat rondom het monument verbeteren.
- Duurzame materialen: wanneer restauratie of onderhoud nodig is, kies voor duurzame, recyclebare of hergebruikte materialen die passen bij het karakter van het gebouw.
Subsidie opties voor verduurzamen monument
De volgende subsidiemogelijkheden zijn beschikbaar:
- Via de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) is het Ontzorgingsprogramma Verduurzaming Monumenten te gebruiken. Via dit programma kunt u een vergoeding van 50% van de uit te voeren onderzoekswerkzaamheden ontvangen met een maximum van € 1.750 (excl. btw) per monument. Dit geldt voor haalbaarheidsonderzoeken en maatwerkadvies en is enkel beschikbaar voor Rijksmonumenten.
- Via het Nationaal Restauratie Fonds (NRF) is er een vergoeding beschikbaar voor verduurzamingsadvies. Het gaat hier om € 500 voor een Quickscan en € 1.750 voor zowel een Haalbaarheidsonderzoek als een Maatwerkadvies. Hierbij is de vergoeding voor een Haalbaarheidsonderzoek of een maatwerkadvies enkel beschikbaar voor niet-Rijksmonumenten.
- Maakt u gebruik van de Sim (Subsidie instandhouding monumenten) of bent u dit van plan, dan kunt u aanvullend een verduurzamingsonderzoek laten subsidiëren tegen maximaal € 4.000.
- Maakt u gebruik van SSHM (herbestemmingssubsidie) of bent u dit van plan, dan kunt u aanvullend een verduurzamingsonderzoek laten subsidiëren tegen maximaal € 4.000. Dit geldt voor Rijks- en gemeentelijke monumenten en niet-beschermde monumenten.
Subsidie voor voorbereiding en plan- en procesbegeleiding
Heeft u uw monument via een verduurzamingsonderzoek laten onderzoeken en gekozen welke maatregelen u toe wilt gaan passen? Klement Rentmeesters kan u helpen in het vervolgtraject. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om:
- adviseren over en hulp bieden bij de aanvraag van financierings- en subsidiemogelijkheden;
- het voorbereiden en aanvragen van een omgevingsvergunning;
- het in contact brengen met en/of contacteren van bouw(installatie)bedrijven en het verzorgen van de aanbesteding.
Voor deze werkzaamheden is bij het Ontzorgingsprogramma Verduurzaming Monumenten een vergoeding aan te vragen van 100% voor de uitgevoerde begeleidingswerkzaamheden met een maximum van € 2.500 (excl. Btw).

Subsidie voor verduurzamingsmaatregelen
Nadat u de juiste maatregelen voor het verduurzamen van uw monument heeft gekozen en verder gaat tot uitvoering van deze maatregelen, is het goed om vóór de aankoop van maatregelen, zoals een warmtepomp, te kijken naar de subsidiemogelijkheden. Voor de verschillende subsidiemogelijkheden gelden namelijk verschillende voorwaarden. Tevens gelden binnen de subsidiemogelijkheden verschillende voorwaarden voor woningeigenaren- en zakelijk gebruikers. Ook per verduurzamingsmaatregel kunnen weer specifieke voorwaarden gelden. Klement Rentmeesters is hiermee bekend en kan voor u de aanvraag van subsidie voor de verduurzaming van uw monument uitvoeren. De meest gebruikte subsidieregelingen worden hieronder kort toegelicht:
- ISDE. Een subsidie voor huiseigenaren en zakelijk gebruikers. Hier is subsidie aan te vragen voor verduurzamingsmaatregelen zoals een warmtepomp, isolerende maatregelen, een zonneboiler, etc;
- SDE++. Een (exploitatie)subsidie voor bedrijven en non-profitorganisaties die grootschalig hernieuwbare energie opwekken of de CO2-uitstoot verminderen;
- EIA. Een fiscale aftrekregeling die direct financieel voordeel biedt aan ondernemers die investeren in energiebesparende bedrijfsmiddelen en duurzame energie. Naast de afschrijving mag u van deze investering een extra bedrag aftrekken van de winst;
- DuMaVa. Een subsidieregeling die zich richt op het verduurzamen van maatschappelijke gebouwen met als doel het verminderen van CO2- uitstoot.
Financiering voor uitvoering van verduurzamingsmaatregelen
Qua subsidie voor het verduurzamen van een monument zijn verschillende financieringsmogelijkheden met interessante voorwaarden beschikbaar. Dit kunnen landelijke, provinciale en gemeentelijke regelingen zijn. Zo kan er bijvoorbeeld via de trias energetica strategie een energiezuinig ontwerp worden gemaakt. Hieronder worden de meest voorkomende landelijke regelingen van het Nationaal Restauratie Fonds (NRF) kort toegelicht. Dit betreffen financieringen vanaf 1% rente. 3% onder de marktrente, met een minimum van 1% (eigenaar-bewoner) of 1,5% (overig). De overige regelingen kunnen in een advies per onderzoek op het monument worden afgestemd.
- Duurzame monumenten- lening. Een laagrentende lening die wordt verstrekt aan een eigenaar van een rijksmonument die het pand wil verduurzamen.
- Rijksmonumenten, registratie als woonhuis of niet-woonhuis;
- Maximaal € 100.000;
- Duurzaamheidsadvies optioneel.
- Duurzame monumentenplus lening. Een laagrentende lening die wordt verstrekt aan eigenaren voor energiebesparende maatregelen in of aan een rijksmonument dat niet als woonhuis is geregistreerd volgens het monumentenregister.
- rijksmonumenten, geregistreerd als niet-woonhuis;
- maximaal € 1.000.000;
- duurzaamheidsadvies verplicht.
- Monumenten(plus)-hypotheek. Een lening voor iedere monumenteigenaar, mits u uw pand restaureert of verduurzaamt. Voor Rijks-, provinciale- en gemeentelijke monumenten.
- Financiering vanuit fondsen. De regionale fondsen bieden financieringsmogelijkheden voor duurzaamheid aan eigenaren van Rijks- en gemeentelijke monumenten.
Voor sommige leningen is het verplicht om een verduurzamingsonderzoek uit te laten voeren, bijvoorbeeld bij het Nationaal Restauratiefonds. Het advies van Klement Rentmeesters voldoet uiteraard aan de gestelde vereisten. Lees hier alle feiten over een rijksmonument verduurzamen.
Ondersteuning bij het aanvragen van subsidie en financiering
Wenst u begeleiding bij uw aanvraag voor financiering of subsidie voor het verduurzamen van uw monument?
Of wilt u meer weten over de mogelijkheden?
Laat dan uw gegevens achter in ons contactformulier, wij zullen zo snel mogelijk contact met u opnemen. Ons team bij Klement Rentmeesters bestaat uit enthousiaste professionals met een hart voor monumenten en erfgoed. U kunt als monumenteneigenaar terecht voor alles over uw monument. Naast advies over subsidie en het verduurzamen van een monument geven wij ook advies over veel andere zaken zoals restauraties, grondzaken en vergunningen. Wilt u meer weten over de diensten die wij uitvoeren? Lees dan deze pagina over wat wij zoal doen.
Voorbeelden van verduurzaming
Een mooi voorbeeld van verduurzaming is de verduurzaming van hoeve De Peul. Wilt u meer weten over de Quick Wins die te behalen zijn bij de verduurzaming van een monument, leest u dan dit artikel over Quick Wins bij de verduurzaming van een monument. Andere voorbeelden van verduurzaamde monumenten zijn te vinden op de website van de DuMo-prestatiekaart. Hier vindt u tevens meer theorie achter het rekenmodel.
Hulp bij verduurzaming?
Ziet u door de bomen het bos niet meer? Dat begrijpen wij heel goed. En omdat wij net als u ons hart verpand hebben aan monumenten en erfgoed, hebben wij een hulplijn voor monumenteigenaren.
Hulplijn Monumenteigenaren
Speciaal voor eigenaren van rijksmonumenten hebben wij een 'hulplijn' geopend. Een van onze subsidiespecialisten neemt daarvoor persoonlijk met u contact op.
Laat hieronder uw gegevens achter, kies een tijdsblok waarop wij met u kunnen bellen en u weet binnen 5 minuten alles over uw situatie. U kan natuurlijk ook direct contact opnemen via 043-32 33 511.